برآورد هزینه قطعات قالبگیری تزریقی (بخش اول)
بسپار/ ایران پلیمر نکات دقیق ارایه شده در این مجموعه مقالات را دنبال کنید تا به هدف مورد نظر خود برسید. این بخش بر جنبه‌های مختلف برآورد هزینه (quoting) مواد اولیه متمرکز است.
اگر در تمام زمینه‌های قالبگیری تزریقی، که شامل طراحی قطعات، مواد گرمانرم، مواد افزودنی، تجهیزات، قالبگیری، خودکارسازی، بازرسی، بسته‌بندی و عملیات تکمیلی میشود، به خوبی آشنا نیستید، نباید برآورد هزینه کنید.
یک جمله قدیمی در این صنعت وجود دارد که می‌گوید قیمت فروش یک قطعه قالبگیری تقریبا یک سوم هزینه مواد، یک سوم هزینه دستگاه و نیروی کار و یک سوم سربار و سود است. هر چه زودتر این جمله را فراموش کنید بهتر است. عوامل زیادی قیمت واقعی یک قطعه قالبگیری شده را تعیین می‌کنند و هر یک دارای چندین عامل فرعی مهم هستند. در دو بخش اول این مجموعه مقالات، به طور مفصل به وزن قطعه و هزینه مواد پرداخته خواهد شد.
با ظهور برنامه‌های نرم‌افزارهای مدل‌سازی کارآمدی که در سراسر این صنعت استفاده می شود، به دست آوردن حجم قطعه – که برای محاسبه وزن قطعه استفاده میشود – معمول و دقیق است. محاسبه حجم قطعه از یک نقشه ی دو بعدی دیگر متداول نیست. پس از تعیین حجم، برای تعیین وزن باید چگالی مواد قالبگیری را بدانید.
وزن قطعه برحسب گرم میشود حاصلضرب حجم قطعه در چگالی آب در وزن مخصوص ماده (نسبت بدون بعد). وزن مخصوص می‌تواند برای گونه های مختلف یک ماده کمی متفاوت باشد، یا می‌تواند برای انواع مختلف مواد بسیار متفاوت باشد. به عنوان مثال، یک قطعه از آکریلونیتریل بوتادیان استایرن (ABS) با حجم 10 اینچ مکعب می‌تواند 167 گرم، وزن داشته باشد. همان قطعه از پلی وینیل کلرید (PVC) صلب می‌تواند 230 گرم وزن داشته باشد که بیش از 38 درصد، سنگین‌تر است. اگر مشتری پذیرای در نظر گرفتن انواع دیگری از مواد باشد، باید هزینه هر قطعه را برای هر ماده مقایسه کنید، نه هزینه هر پوند از هر ماده را.
به عنوان مثال، فرض کنید می‌توانید PVC صلب را با قیمت 1 دلار بر پوند و ABS را با قیمت 1/25 دلار بر پوند خریداری کنید.PVC دارای چگالی1/40 و ABS دارای چگالی1/02 است. میبینید چگونه مواد PVC ارزان‌تر در واقع منجر به هزینه بیشتر مواد برای هر قطعه میشود.
نکته بعدی که باید بدانید تعداد قطعات مورد انتظار در سال است که در سال یا حداقل در سال اول تولید میشود. این مقدار را به کل پوند مواد مورد نیاز تبدیل کنید، که برابر است با تعداد قطعات ضرب در وزن قطعه بر حسب گرم، تقسیم بر 454 گرم بر پوند. هزینه مواد گرمانرم برحسب نوع و مقدار خریداری شده متفاوت خواهد بود. از تامینکننده مواد خود قیمت هر پوند را برای بازارهای مختلف بپرسید و مطمئن شوید که با حمل چقدر می شود، زیرا هزینه‌های حمل و نقل می‌تواند گزاف باشد، به خصوص برای مقادیر کمتر از یک کامیون (LTL).
راهبردهای خرید مواد
اکنون این سوال مطرح میشود که چقدر مواد باید خریداری کنید. فقط برای یک چرخه عملیاتی کافی است؟ اندازه سه ماه؟ اندازه شش ماه؟ هنگامی که تصمیم گرفتید، آنگاه قیمت صحیح مواد در هر بخش بازار را برای استفاده در برآورد هزینه باید بدانید. برخی از قالب‌گیرها مواد را به صورت عمده ولی با قیمت کمتر خریداری می‌کنند، اما در هنگام برآورد هزینه کار، از قیمت خرده فروشی استفاده می‌کنند.
اکنون بیایید در دسترس بودن و نوسانات قیمت مواد را در نظر بگیرید. گاهی اوقات، یک مشتری از یک مهندس بسپار می‌خواهد که نام تجاری و گونه خاصی از مواد را بر اساس خواص فیزیکی مشکوک و اغلب گمراه‌کننده فهرست‌شده در برگه مشخصات، مشخص کند. متن رایانامه ممکن است چنین بگوید: «مواد جایگزین مجاز نیست». تامین‌کنندگان مواد معمولا مواد غیرمعمول را انبار نمی‌کنند و زمان انتظار دریافت کالا (lead time) برای آنها می‌تواند چهار تا شش هفته باشد. اگر مشتری در حال ساخت یک نمونه اولیه با تحویل دو یا سه هفته‌ای باشد، این زمان مشکل ایجاد خواهد کرد. علاوه بر زمان طولانی انتظار دریافت کالا، معمولا حداقل مقدار سفارش نیز وجود دارد. اگر وزن قطعه و مقدار سفارش سالانه کم باشد، این می‌تواند مشکلساز باشد. این نگرانی‌ها را با مشتری خود در طی فرایند برآورد هزینه مطرح کنید. هیچ کس از غافلگیری پس از این واقعیت خوشش نمی‌آید.
شما بر اساس قیمت مواد فعلی یک برآورد هزینه می‌کنید. بسته به پیچیدگی، ساخت قالب بین 10 تا 20 هفته طول می‌کشد. چه تضمینی دارید که قیمت مواد در این مدت افزایش پیدا نکند؟ برخی از مواد دارای قیمت ثابت هستند. برخی دیگر بر اساس تقاضا و همچنین قیمت نفت خام یا گاز طبیعی روزانه در نوسان هستند.
مواد پسا‌صنعتی و پسامصرفی می‌توانند نوسانات فوقالعاده‌ای در قیمت و در دسترس بودن داشته باشند، به خصوص با فشار اخیر برای “سبز شدن”. تامینکننده مواد شما ایده خوبی در مورد قیمت آینده و در دسترس بودن یک ماده خاص خواهد داشت. اگر او بگوید نوسان قیمت دارد، شما دو انتخاب دارید: می‌توانید هزینه مواد را بر اساس برخی پیش‌بینیهای آتی افزایش دهید. یا می‌توانید به مشتری بگویید که برآورد هزینه فعلی چقدر است و به او اطلاع دهید که هر گونه افزایش قیمت در آینده به این برآورد هزینه اضافه خواهد شد.
در حالت ایده‌آل، درخواست قیمت برای موادی است که در حال حاضر از آن برای سایر مشتریان استفاده می‌کنید. موادی که در مقادیر زیاد، مانند چند کامیون پُر یا واگن ریلی، خریداری می‌کنید. سپس این سوال مطرح میشود که از چه قیمتی باید برای برآورد هزینه استفاده کنید. آیا از قیمت کمی که در حال حاضر می‌پردازید برای اطمینان از گرفتن کار استفاده می‌کنید یا از قیمتی بین قیمت خود و قیمت بالاتری که رقبای شما برای مقدار کمتری می‌پردازند استفاده می‌کنید؟
به دو دلیل پیشنهاد میشود از قیمت کمتر استفاده کنید. اول، برای شما بدیهی است که آن سفارش یا کار را می‌خواهید. دوم، این که هر چه مواد بیشتری از یک تامینکننده خریداری کنید، موقعیت مذاکرات شما بهتر است. به علاوه، قیمت مواد کمتر مورد مذاکره، سود بیشتری را به هر کاری که با استفاده از آن ماده دارید اضافه می‌کند. همچنین خرید مقدار زیادی از نوع خاصی از مواد شما را در موقعیت بهتری قرار می‌دهد در صورتی که تامینکننده مواد مجبور شود به دلیل تصادف، آتشسوزی، بلایای طبیعی یا حتی تقاضای زیاد رخداد غیر قابل پیشبینی را اعلام کند.
هزینه‌های رنگ را در نظر بگیرید
رنگبخش (Colorant) می‌تواند مقدار زیادی به هزینه یک قطعه بیافزاید. اینجاست که شما به یک آمیزه ساز رنگ آگاه نیاز دارید، اما مهمتر از آن، باید به آمیزه ساز اطلاع دهید که هدف نهایی از محصول چه خواهد بود.
برگردان: دکتر فاطمه خودکار
[email protected]
(ادامه دارد …)
متن کامل این مقاله را در شماره 237 مجله بسپار که در نیمه تیر ماه 1401 منتشر شده است بخوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه و فیدیبو قابل دسترسی است.
