اخباراخبار ویژه

اختصاصی بسپار/ گفت و گو با نادر نامور، رییس هیات مدیره راسپینا: سالهاست ظرفیت بالقوه تولید پروفیل PVC در کشور از میزان تقاضا عبور کرده است

بسپار / ایران پلیمر نادر نامور دانش آموخته مهندسی پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. سالها در صنعت PVC (نرم و سخت) سابقه فعالیت داشته و هم اکنون رییس هیات مدیره شرکت راسپیناست. با او در خصوص پروفیل ها و در و پنجره های PVC گفت و گو کردیم. تسلط او بر مباحث این حوزه این مصاحبه را هم برای خوانندگان متخصص بسپار و هم برای کاربران این محصولات خواندنی می کند.

نامور: سال 86 بود که ایده اولیه تاسیس این شرکت با توجه به نیاز روزافزون بازار به محصول در و پنجره های چندجداره با تمرکز بر پروفیل UPVC در آن زمان، شکل گرفت و البته در طی این سال ها با توجه به تغییرات عمده ای که در بازار ساختمان اتفاق افتاد، دامنه خدمات و محصولات شرکت راسپینا هم تغییر کرد. در سال های اخیر نیاز شرکت های فعال در حوزه معماری و طراحی، باعث شد تا در حوزه صنعت آلومینیوم و شیشه هم به شدت فعال باشیم.

بسپار- تاریخچه تولید پروفیل های PVC در ایران برای ساخت در و پنجره به چه زمانی برمی گردد و اصولا فاصله این صنعت در ایران با دنیا آیا معنادار است؟ (احتمالا در سال های نخست ایجاد این صنعت در ایران خیلی فاصله نداشته ولی به دلیل انقلاب و جنگ فاصله ایجاد شده باشد …)
نامور: تاریخچه تولید پروفیل UPVC جهت کاربرد در و پنجره در ایران به قبل از انقلاب و دهه پنجاه برمی گردد اما به دلایل مختلف در آن مقطع زمانی به موفقیتی نرسید تا در سال های 80 به بعد، به خصوص در ساخت بزرگراه نواب در تهران، همکاری بین شرکت های ترک و ایرانی در این زمینه شکل گرفت و مقدمات انتقال دانش فنی تولید پروفیل از آلمان و اطریش اتفاق افتاد.
اغلب شرکت هایی که در فاصله سال های 80 تا 90 در ایران در این زمینه سرمایه گذاری کردند، در زمینه اکسترودر و قالب یا از فن آوری شرکت های Krauss-Maffei و Greiner استفاده کردند یا از Cincinnati و Tecnoplast. به دلیل اینکه این دو مجموعه هر دو از پیشتازان دنیا بودند، فاصله ما در ایران با بقیه دنیا به حداقل رسید اما بعدتر، اکسترودرها و قالب های چینی و ترک هم اضافه شدند و مسیر فن آوری و سرمایه گذاریها تغییر کرد.

بسپار- فرآیند تولید پروفیل های PVC و اهمیت قالب و تفاوت های نهایی فنی آنها در چیست؟
نامور: پروفیل های PVC همانطور که می دانید، به دو گروه نرم (PPVC) و سخت (UPVC) تقسیم می شوند که در ترکیب گروه اول، افزودنی نرم کننده وجود دارد و در ترکیب گروه دوم نرم کننده ها جای خود را به بهبوددهنده های ضربه داده اند.
پروفیل های در و پنجره طبیعتا در گروه دوم قرار دارند. هر چند که در صنعت در و پنجره، حتی خیلی از تولیدکننده ها آگاهانه یا ناآگاهانه به خصوص در سال های گذشته این طور تبلیغ می کردند که پروفیل های PVC در و پنجره، در گذشته فاقد UV Stabilizer بوده اند و برای همین تغییر رنگ می دادند و زرد می شدند! اما حالا UPVC به بازار آمده که تغییر رنگ نمی دهد! به نوعی U در UPVC را به UV ربط می دادند و بهره برداری خود را از این داستان می کردند. اما خب واقعیت چیز دیگری بود و U از Unplasticized گرفته شده و ارتباطی با UV ندارد.
هنوز هم بعد این سالها از ما گاهی می پرسند که پروفیل پنجره شما PVC هست یا UPVC …! کلا در بازار مصرف عام از این دست بحث های انحرافی زیاد وجود دارد که اتفاقا خیلی وقتها هم کار می کنند و توجیه خریدار گاهی به همین دلایل، وقت گیر و کلافه کننده می شود.

بسپار- مواد مورد استفاده در تولید پروفیل و افزودنی ها و … چه هستند و آیا تماما از داخل تامین می شوند؟
نامور: در ساختار پروفیل در و پنجره حدود 80% وزنی پودر PVC استفاده می شود و مابقی مجموعه ای از افزودنی های مختلف از جمله پایدارکننده های حرارتی، پایدارکننده های نوری، دی اکسید تیتان، بهبوددهنده های ضربه و نهایتا پرکننده ها هستند. در سال های گذشته (حدود بیست سال پیش) که من درگیر تولید پروفیل بودم به جز پودر PVC و کربنات کلسیم که به عنوان پرکننده از بازار داخلی تهیه می شد، همگی افزودنی ها وارداتی بودند اما در سال های بعد خیلی مواقع تبلیغات شرکت های مختلف را از جمله در همین مجله می دیدم که مدعی تولید پایدارکننده ها و بعضی افزودنی های دیگر بودند. حالا بهتر است تولیدکنندگان فعلی که حتما این مواد را تست کرده اند، در این مورد نظر بدهند.

بسپار- چه چیزهایی کیفیت پروفیل ها و اختلاف قیمت آنها در بازار را رقم می زند؟
نامور: اساسا معیارهای کیفیت را می شود به دو دسته قابل مشاهده و غیرقابل مشاهده برای عموم مصرف کننده ها تقسیم کرد. معیارهای ظاهری از جمله ضخامت دیواره و وزن واحد طول پروفیل به سادگی برای خریدار قابل مشاهده و اندازه گیری هستند اما نوع و میزان مصرف مواد و مناسب یا نامناسب بودن گرید افزودنی ها چیزی نیست که بدون تست و آزمایش برای عموم جامعه قابل تشخیص باشد.
طبیعتا تولیدکننده ای که استراتژی کاهش قیمت را دنبال می کند، می تواند در فرمولاسیون به نفع قیمت تمام شده دست ببرد و برای خریدار هم در کوتاه مدت تفاوت محسوسی وجود نداشته باشد.
بگذریم که روز به روز تقاضای آگاهانه در بازار مصرف برای کالای بی کیفیت با قیمت تمام شده پایین بیشتر می شود و این به عدم توازن اقتصادی در کشور ما برمی گردد و صنعت ساختمان هم از این قاعده مستثنا نیست.

بسپار- پنجره های PVC نهایتا، چه میزان صرفه جویی انرژی یا بازدارندگی صوتی ایجاد می کنند و به چه عواملی بستگی دارد؟
نامور: وقتی ما صحبت از پنجره می کنیم موضوع انرژی منطقا جز پروفیل، به میزان قابل توجهی به شیشه هم معطوف و وابسته است و اگر بخواهیم خیلی ساده و در عین حال دقیق، جواب این سوال را بدهیم باید ببینیم چه میزان عایق حرارتی یا عایق صوتی مورد نیاز کارفرما هست و محدودیت های اقتصادی را هم در نظر بگیریم و در نهایت نسخه ای بپیچیم که هم پروفیل و هم شیشه به میزان متناسب و قابل قبولی، نیازهای تعریف شده در پروژه را جوابگو باشند.
به عنوان یک هدف نزدیک به ایده آل، ضریب انتقال حرارت یک پنجره می تواند تا نزدیک به یک وات بر متر مربع بر درجه کلوین و انتقال صوت تا حدود 40 دسی بل کاهش پیدا کند اما در عمل چنین پنجره ای بسیار گرانقیمت تر از متوسط تقاضای جامعه است و به طور معمول در پنجره های دو جداره عادی حدود نصف این اعداد یا حتی کمتر، به عنوان هدف محقق می شوند.

بسپار- تعرفه واردات پروفیل چه قدر است؟ آیا واردات وجود دارد؟ صادرات چه طور؟
نامور: واردات که چند سالی هست متوقف شده و با توجه به شرایط ارزی کشور بعید می دانم اصلا امکان ثبت سفارش برای پروفیل وجود داشته باشد. صادرات به خصوص به کشورهای همسایه قطعا وجود دارد اما هیچ تناسبی با ظرفیت تولید اسمی پروفیل در کشور ندارد. دست کم من آمار دقیقی در این زمینه ندارم.

بسپار- آیا این صنعت را در کشور اشباع شده می دانید؟ یا سرمایه گذاری های جدید هنوز توجیه دارد؟
نامور: اگر منظور گذشتن میزان عرضه از تقاضا باشد که بله سالهاست ظرفیت بالقوه تولید در کشور از میزان تقاضا و مصرف رد شده است. طبعا به دلیل شفاف نبودن آمار در کشور ما خیلی نمی شود به اعداد اعتماد کرد ولی من بارها این جمله را شنیده ام که میزان مصرف پروفیل UPVC در کشور حدود 50 تا 60 هزار تن و ظرفیت تولید حداقل چهار برابر این عدد ست و سال به سال هم اضافه می شود! خب در این شرایط خیلی قابل پیش بینی است که نیمی از واحدها تعطیل و بسیاری هم با یک دهم ظرفیت کار کنند. البته که معدودی انگشت شمار هم هستند که با ظرفیت بالای پنجاه درصد اسمی تولید می کنند که اغلب موضوع تبلیغات و بازاریابی هست نه لزوما بحث فنی.
همینجا باید اضافه کنم که برخی پروفیل ها که امکان بالقوه فروش هم دارن همین الان هم در کشور تولید نمی شوند که این عمدتا به توجیه اقتصادی قالب سازی و نقطه سر به سری سرمایه برمی گردد. یک قالب چند میلیاردی طبعا یک ظرفیت تولید محدود دارد و از طرفی هزینه قالب باید مثلا میانگین در 5 سال مستهلک شود. اینجاست که وقتی سرمایه برای بازار چند کشور یا قاره دارد صرف می شود، توجیه پیدا می کند اما برای بازار چند شهر و استان نمی شود، نوآوری کرد و ورشکسته هم نشد! اساسا خانواده پنجره های بیرون بازشو که در خاور دور و آمریکا رایج هستند یا خانواده پنجره های کشویی عمودی که در آمریکا رایج هستن یا کشویی های سایز بزرگ یا چند ریل ها که عمدتا در اروپا و آمریکا رایج هستند، به همین دلایل اصلا در ایران تولید نمی شوند و توجیه اقتصادی هم ندارند، مگر برای صادرات.
الان ما بیشتر از صد پروفیل ساز داریم که قالب های بسیار شبیه به هم دارند و اکثرا هم مشکل فروش دارند. به نظرم دو اتفاق باید همزمان بیفتد تا این صنعت از رخوت خارج شود. اول اینکه سرمایه گذاری برای ورود و راه اندازی اکسترودرهای جدید تولید پروفیل متوقف شود و دوم اینکه سرمایه ها به سمت قالب های جدید با نگاه به بازارهای مصرف خارج از ایران برود. هر چند که در عمل تا وقتی اقتصاد کشور به اقتصاد جهانی متصل نباشد، همه این ها امکان ناپذیر است.

بسپار- با توجه به عمر کوتاه ساختمان ها در کشور آیا پنجره های PVC مستعمل در کشور به مرحله اقتصادی بازیافت رسیده اند؟ آیا کسی در این حوزه فعالیتی را شروع کرده؟

 

(ادامه دارد …)

متن کامل این گفت و گو را در شماره 238 دوماهنامه پوشرنگ از گروه مجلات بسپار که در نیمه مرداد 1401 منتشر شده است بخوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا