اخبار

گفت و گو با دکتر ریحانه خورشیدی، مدیر واحد ارزیابی محصولات ستاد توسعه ی فناوری نانو: تصور عموم مردم ما در حوزه فناوری نانو باید از حد جوراب و دستمال فراتر برود!

بسپار/ ایران پلیمر   دکترریحانه خورشیدی، مدیر واحد ارزیابی محصولات ستاد توسعه ی فناوری نانو، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای خود را در مهندسی مواد اخذ کرده است. سال ۸۲ وارد دانشگاه شده و سال ۹۵ دانش آموخته شده است. سوابق اجرایی وی هم به فعالیت کوتاه مدتی در شرکت خودروسازی سایپا بر می گردد و پس بعد از اتمام تخصیلات اشتغال در واحد ارزیابی محصولات ستاد ویژه توسعه فناوری نانو. 

خورشیدی: در واقع با موسسه خدمات فناوری تا بازار که کار ارزیابی محصولات را به صورت فنی و تخصصی در حوزه نانو انجام می دهد، همکاری می کنم. از سال ۹۱ در ستاد نانو هستم و از اواسط سال ۹۷ هم به عنوان مسوول این واحد همکاریم ادامه پیدا کرده است. 

بسپار- فرآیند اخذ گواهینامه نانو مقیاس چگونه است؟
خورشیدی: ببینید ما محصولات حوزه نانو را بر اساس استاندارد ایزو و استانداردهای ملی ایران که یک اقتباس و ترجمه ای از ایزو هست انجام می دهیم. استاندارد ایزو ۸۰۰۰۴ که حدود ۱۲ بخش است و در استاندارد ملی هم ترجمه و پذیرفته شده ملاک کار ماست. براساس استاندارد ما ۳ پارامتر عمده را برای ارزیابی محصولات مدنظر قرار می دهیم. پارامتر اول مقیاس نانو هست که طبق استاندارد بین ۱ تا ۱۰۰ نانومتر است. اگر ابعاد بین ۱ تا ۱۰۰ نانومتر باشد ما محصول را به عنوان محصول نانومتری تعریف می کنیم. موضوع دومی که ما بررسی می کنیم بحث خواص است. خواص ناشی از حضور در حوزه نانواسکیل یعنی با ورود در حوزه نانو مقیاس باید یک جهش یا ویژگی یا بهبود در خواص مطابق استاندارد اتفاق بیفتد. موضوع آخری که ما بررسی می کنیم و بسیار برای ما مهم است بحث تکرارپذیر بودن و مهندسی بودن فرآیند تولید یک محصول نانو است. 
روند ما به این صورت است که ما به یکسری داده ی اولیه مبنی بر ادعای شرکت های متقاضی نیاز داریم. براساس این ادعاها ما یکسری داده های فنی از شرکت ها می خواهیم، اگر ادعایی که می کنند طبق مستنداتشان قابل قبول باشد، ما با هماهنگی خود شرکت هزینه ارزیابی را که کارگزاران ما انجام می دهند از شرکت می گیریم، از کارخانه بازدید و نمونه برداری می کنیم. اگر نمونه هایی که هنگام بازدید ما تولید می شود با نمونه ها و اطلاعات اولیه مطابقت داشت (البته ممکن است میزان کمی تلرانس هم وجود داشته باشد) ما می پذیریم که محصول مهندسی ساز است و در ادامه، محصول به صورت ناشناس به کمیته تخصصی ما ارایه می شود تا بررسی شود و در نهایت جمع بندی کلی به شرکت اعلام می شود. اگر شرکت بتواند گواهی ما را بگیرد می تواند وارد گیت ستاد نانو و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری شود. 
در این بین شرکت هایی هستند که اطلاعات کافی از محصولشان ندارند یا با استانداردها آشنا نیستند اما مفهومی که اظهار می کنند درست است. در این موارد ما به شرکت در سامانه عنوان پذیرش مشروط می دهیم به این صورت که می توانند در آزمایشگاه های شبکه آزمایشگاهی نانو تا سقف ۲ میلیون تومان به صورت اعتباری آزمایش هایی که ما نیاز داریم را انجام دهند. 
نکته دیگر شرکت هایی هستند که با مسیر و روش کار آشنا نیستند یا هیچ مستندی ندارند که به ما ارایه کنند. در این موارد ما به آنها می گوییم چه مسیری را دنبال کنند و دنبال چه چیزی باشند. همچنین پرونده ها هیچ وقت برای ما به صورت کامل بسته نمی شود. ما محصول را رد می کنیم، شرکت می رود ۶ ماه یا یک سال روی محصول کار می کند و ما دوباره محصول را بررسی می کنیم. در مورد شرکت هایی که هزینه ارزیابی را از آنها دریافت می کنیم اگر محصول تایید شود، ۸۰٪ کل مبلغ دریافت شده را به عنوان حمایت از تجاری سازی به شرکت برمی گردانیم. 
ما ۳ شرکت کارگزار بازرسی داریم: شرکت نوین فن سنجش آویسا، شرکت توان پیشرو صنعت آوید و شرکت مهندسی نوآوران ژرفانگر ایرانیان. در این شرکت ها بحث پذیرش، بازدید، نمونه برداری و ارسال نمونه به آزمایشگاه و تهیه گزارش فنی انجام می شود. همچنین ما با این شرکت ها قرارداد عدم افشا داریم که دیتاهای شرکت ها باید محرمانه باقی بماند و فقط در اختیار ما قرار گیرد.

بسپار- آیا ارزیابی شرکت ها در گروه های تخصصی انجام می شود؟ چه تعداد گواهینامه نانومقیاس در حوزه پلیمر و پوشش صادر شده است؟ 
خورشیدی: ما در حال حاضر، چندین حوزه صنعتی داریم، مثل حوزه بهداشت و سلامت و دارو، عمران و ساختمان، رنگ و رزین، مواد اولیه و چند حوزه اپتیک دیگر. یکی از حوزه های بسیار وسیع ما حوزه رنگ و رزین و پلیمر و کامپاندها و مستربچ های پلیمری است. الان که من با شما صحبت می کنم تعداد محصولات دارای گواهینامه نانو مقیاس 417 مورد است. ما گواهینامه های آمایشی هم داریم چون یک سری شرکت استارتاپی هم هستند که در مقیاس آزمایشگاهی تولید محصول می کنند و محصول هنوز به بازار عرضه نشده است و فعلا در حد حمایت برای تجاری سازی هستند.
آمار زیر شاید برایتان جالب باشد که از میزان کل گواهینامه های اعطا شده است.
تعداد تاییدیه‌های نانومقیاس: ۴۱۷
تعداد شرکت‌های دارای تاییدیه نانومقیاس: ۱۸۵
تعداد تاییدیه‌های آزمایشی: ۲۰۸
تعداد شرکت‌های دارای تاییدیه‌های آزمایشی: ۱۴۹
از میان ۴۱۷ محصول دارای تاییدیه نانومقیاس حدود ۵۰ محصول در حوزه کامپوزیت‌های پلیمری و رنگ و رزین هستند.

بسپار- چند ارزیاب در واحد شما حضور دارند و آیا تمام وقت هستند یا پاره وقت؟
خورشیدی: ارزیاب های شرکت ما که مستقر باشند ۳ نفر هستند و به صورت تمام وقت حضور دارند. در شرکت های کارگزاری هم حدود ۱۲-۱۳ نفر با ما همکاری می کنند. ۳ نفر در شرکت آویسا، ۴ نفر در شرکت آوید و ۳ نفر در شرکت ژرفانگر. یک نفر در تدوین محتوای سایت با ما همکاری می کند و شرکت مهرویژن که بخش خبری را پیگیری می کند. ما همچنین مجموعه ای نسبتا وسیع از متخصصان و مشاوران خصوصی داریم. ما سعی کردیم بر اساس استراتژی های ستاد نانو مجموعه خود را کوچک نگه داریم و مجموعه های خصوصی اطرافمان را گسترش دهیم. چون ستاد نانو معتقد است بدنه دولت باید کوچک و چابک باشد لذا ما باید یکسری از کارها را واگذار کنیم. 
ما یک بانک اطلاعاتی خوب از داوران و اساتید دانشگاهی در تمام زمینه ها داریم که آن را از سال ۸۶ و همزمان با شروع به کار رسمی واحد ارزیابی محصولات، جمع آوری کرده ایم و با آنها قرارداد داریم. بنابر نوع تخصص و نوع محصولی که ما در حال بررسی آن هستیم از این افراد کمک می گیریم.

 

 

(ادامه دارد…)

 

متن کامل این گفت و گو را در شماره 207 ماهنامه بسپار که در نیمه دی ماه منتشر شده است، بخوانید. 

 

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های 02177523553 و 02177533158 داخلی 3 سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق فیدیبو قابل دسترسی است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا