اخبار

گفت و گوی اختصاصی بسپار با دکتر صادق آبادی، ریيس مهندسی كالا در شرکت ملی حفاری: نقش پلیمرها در صنعت حفاری نفت

بسپار/ ایران پلیمر صنعت حفاری در ظاهر فرستادن مته ­ای به درون زمین به منظور کاوش نفت و گاز است. اما در حقیقت مجموع ه­ای از کار سخت و دشوار همراه با خدمات فنی پیچیده و متنوع است که بسیاری از عناوین دانش­ روز را در بر می­گیرد.

 

تاریخچه صنعت حفاری ایران

ایران یکی از باسابقه ترین کشورهای استخراج کننده نفت و گاز است. عملیات اکتشاف نفت و گاز در سال 1280 هجری شمسی در نواحی غربی کشور آغاز شد و در نواحی جنوبی کشور ادامه پیدا کرد. به دنبال چندسال تلاش مستمر در سال 1287 خورشیدی، اولین چاه اکتشافی و قابل بهره برداری در منطقه مسجد سلیمان حفاری  به نفت رسید. با پیدایش نفت در مسجد سلیمان، عملیات کاوش برای کشف مخازن جدید در دیگر مناطق ادامه یافت و در پی آن حوزه­ های نفتی هفتگل، آغاجاری، گچساران، پازنان و نفت سفید کشف شد. در سال 1288 شمسی اکتشاف، استخراج و صادرات نفت در اختیار دولت­های خارجی قرار گرفت و برای سال­های بسیاری نفت ایران سرچشمه ترقی آن­ها شد.

عملیات حفاری در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در انحصار شرکت­های چند ملیتی بود. گسترش مخازن نفتی در اقصی نقاط کشور، به تبع گستره­ ی فعالیت این صنعت را افزایش داده بود.

اگرچه صنعت نفت در 29 اسفند سال 1329 ملی شد، ولی صنعت حفاری به دلیل اهمیت استراتژیک همچنان در دست این شرکت­ها باقی ماند. پس از انقلاب و خروج شرکت ­های چند ملیتی از ایران، کارمندان شرکت­های حفاری دست به اعتراض زدند و تشکیل شرکتی ملی برای حفاری را خواستار شدند.

 

شرکت ملی حفاری ایران

شرکت ملی حفاری ایران در تاریخ ۱ دی ۱۳۵۸ تاسیس شد و فعالیت عملیاتی خود را با استفاده از ۶ دستگاه دکل حفاری آغاز کرد. به لحاظ دامنه ­ی جغرافیایی، از بزرگترین شرکت‌های خدماتی شرکت ملی نفت ایران به‌شمار می‌رود. شرکت ملی حفاری خدمات خود را از حفاری چاه‌های اکتشافی نفت خزر در شمال کشورگرفته تا میادین گازی و نفتی در مرکز، غرب و جنوب کشور  عرضه می‌کند؛ در مجموع در ۱۰ استان کشور که امکان استحصال نفت و گاز وجود در آن­ها وجود دارد، فعال است. این شرکت هم‌اکنون با افزایش دستگاه‌های حفاری و توسعه خدمات فنی و مهندسی و با در بر داشتن بیش از ۱۶ هزار نفر نیروی انسانی، عملیات حفاری و خدمات فنی و مهندسی چاه‌های نفت و گاز را در خاورمیانه نیز انجام می‌دهد.

شرکت ملی حفاری ایران یکی از شرکت های تابعه شرکت ملی نفت ایران است. مطابق اساس نامه­ی مربوطه، اجرای عملیات حفاری به منظور اکتشاف، تولید و بهره برداری از مخازن نفت و گاز و نیز تعمیر و ترمیم آن­ها، ساخت چاه­های تزریقی و انجام کلیه خدمات فنی وابسته اعم از قلمرو داخلی و فلات قاره را بر عهده دارد. هم اکنون طی چهار دهه فعالیت، این شرکت با در اختیار داشتن 74 دستگاه حفاری و رویکرد دانش محوری، بیش از 90 درصد از عملیات حفاری را برای شرکت های نفتی ایران فراهم می­کند.

 [EasyDNNGallery|24930|Width|900|Height|900|position||resizecrop|False|lightbox|False|title|False|description|False|redirection|False|LinkText||]


پلیمر در صنعت حفاری

امروزه رد پای پلیمرها تقریبا در تمامی صنایع از خودروسازی گرفته تا آرایشی و بهداشتی به چشم می خورد. در صنعت حفاری نیز پلیمرها به مرور در حال نفوذند. برای مثال در مقاله ای که در شماره 102 ماهنامه نفت و گاز به قلم مجید نعیماوی به چاپ رسیده است به توضیح نقش پلیمرهای PHPA در سیالات حفاری چاه‌‌های نفت و گاز پرداخته شده است. پلیمر اکریل‌‌آمید (رشته‌‌های پلیمر زنجیره‌‌ای که بخشی از آنها آبکاف یا hydrolyze شده‌‌­است) دارای قطب‌‌های لیگاندی منفی است که در صورت پخش شدن در گل حفاری به قطب‌‌های مثبت رس‌‌های واقع در سازند شیل متصل شده و آن­ها را در برابر نفوذ آب و ریزش مصون می‌‌دارد. با وجود خواص گفته شده، این افزایه باعث افزایش گرانروی گل حفاری شده و در دمای زیاد چاه مقاومت لازم را دارد. افزودن این پلیمر به سیالات حفاری پایه آبی مزایای زیادی در بر دارد. مانند: انجام عمل كپسوله كردن كنده­ها و جلوگيري از پخش شدن آن­ها، فراهم آوردن شرايط پايدارى براي شيل هاي ديواره چاه، بهينه سازي عمــل دفع جامدات ناخواسته در سيستم آب خالص و افزايش قدرت حمل كنده­ها در سيستم حفاري با كف، افزایش سهولت و سرعت در اختلاط در صورت وجود اين ماده به صورت مايع، نقطه ريزش پايين اين ماده و امكان استفاده از آن در مناطق سردسیر و … .


با دکتر اصغر صادق آبادی، ریيس مهندسی كالای پروژه­ های حفاری در شرکت ملی حفاری گفت و گو کردیم و از نقش­ پلیمرها در این صنعت پرسیدیم. وی البته، متخصص مهندسي مكانيک و مواد پيشرفته است.

 

صادق آبادی: پلاستيک­ها به دو گروه ععومی و مهندسي تقسيم مي­شوند. عمدتا از پلاستيک­های مهندسی مثل PVDF در حوضچه های فشار قوی حفاری و تست چاه استفاده می­شود.

 

از PVDFدر حوزه هایحفاري، از اپوكسي و پلي يورتان در پوشش­ها و رنگ­ها، از پلي اتيلن در تجهيزات، از PVC در قطعات، از PP در لوله ها و از پلي كربنات در پنل­های حفاری استفاده می­شود. تفلن هم در گريس­هاي آب بندي شيرهاي كنترل فوران کاربرد دارد. همچنین از AFLAS در رشته تكميلي چاه استفاده می­شود.

 

 


(ادامه دارد …)

 

متن کامل این مصاحبه را در شماره 188ام ماهنامه بسپار که در اردیبهشت ماه منتشر شده است بخوانید. 

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های 02177523553 و 02177533158 داخلی 3 سرکارخانم ارشاد .تماس بگیرید. امکان اشتراک آنلاین بر روی صفحه اصلی همین سایت وجود دارد.


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا