همه چیز درباره ی PE100
برگردان: مهندس فاطمه خودکار
چکیده
افزایش تعداد کاربردهای PE100 نشان می دهد که هنوز تقاضا برای گونه (grade) لوله ی بسیار مستحکم (super-strength) زیاد است. پلی اتیلن به عنوان ماده ای بادوام و قوی برای لوله های حفاری (trenchless) شناخته شده است. با این حال امروزه سازندگانِ PE100 به علت پتانسیل زیاد این ماده، این بازار را هدف قرار داده اند.
انجمن PE100+ راهنمای فنی برای روش¬های نصب حفاری با استفاده از لوله¬ی PE100 را فراهم کرده است. این راهنما از طریق انجمن و یا وبگاه¬های حامیان آن، به طور رایگان آنلاین موجود است.
در میان بازار لوله، لوله¬سازی برای کاربردهای حفاری بیشترین جذابیت را دارد. در حفاری به لوله¬های بادوام و قوی نیاز است. بزرگ¬ترین سد در برابر استفاده¬ی بیشتر از فناوری حفاری و به ویژه لوله¬ی PE، فقدان آگاهی جامعه¬ی مصرف¬کننده است. اين راهنما منبعي را براي كسب اطلاعات فراهم كرده تا مصرف¬كنندگان، كاربردها، سودآوري¬ها و مزاياي لوله PE100 را دريابند. اين راهنما شامل بررسي اجمالي PE100 نظير انواع محصولات موجود، قطرهاي موجود و كاربردهاي ممكن است. هم¬چنين كاربرد آن را در هر روش حفاري، چه در نصب جديد (نظير حفاري افقي يا HDD ( horizontal directional drilling) و يا ميكروتونل¬زني لوله آزمایشی) و چه در نوسازي يا تعويض (نظير لوله آستری سُرشی (sliplining)، تركيدن لوله يا تنظيم كردن آن) بيان كرده است.
در هر يك از اين موارد آشنا خواهيد شد با: طراحي ساختاري لوله براي بارگذاري¬هاي دروني و بيروني و الزامات هيدروليكي، طراحي هم¬سو¬شوندگی (alignment) شامل دسترسي (مثلا براي HDD و لوله سری، فهرست بررسي شاخص براي تعيين مناسب بودن PE100 براي كاربرد و مشخصات مدل براي كاربرد مدنظر.
انجمن اظهار داشت كه اخيرا با افزودن دو صفحه از مواد جديد (IRPC از تايلند و Sinopec از چين) در 3 خاصيت مهم مكانيكي PE100 موفق بوده است. اكنون در فهرست انجمن نیز آورده شده است. IRPC به عنوان سازنده و توزيع¬كننده-ي پلاستيك¬¬ها در سال 1982 شروع به كار كرده و انواع پلاستيك¬ها نظير HDPE، PP، ABS و PS را تامين مي¬كند. Sinopec داراي ظرفيت پلاستيك مصنوعی تا 1 ميليون تن در سال است.
جايگزيني فلز
اخيرا دانشگاه معتبر US سامانه¬ي PE100 با نام EcoFit از شركت Georg Fisher را به عنوان بخشي از سامانه¬ي HVAC خود نصب كرده است. آب سردی که در سامانه در گردش است معمولا در حدود °C 13 است. لوله¬ی EcoFit PE جایگزین لوله فولادی (که زنگ می¬زد و شروع به نشتی می¬کند) شده است. چند ساختمان از طریق برج خنک¬کاری دارای EcoFit سرد می¬شوند. لوله¬ی دفن شده، آب سرد را از برج خنک¬کاری به هر ساختمان انتقال می¬دهد.
پیمانکار، آسانی نصب با اتصالات جوش الکتریکی (electro-fusion fittings) و سبکی لوله در مقایسه با فولاد را دوست دارد. این مزایا به ویژه از آنجایی سودمند است که صدها متر دفن کردن به ساعت¬ها کار حفاری نیاز دارد. سامانه¬ی لوله-کشی با فولاد در زیرزمین دارای پوششی برای محافظت لوله در برابر محیط زیست و کمک به عایق¬بندی آن برای بازدهی گرمایی است.
EcoFit PE به پوششی برای نصب در زیر زمین نیاز ندارد. زیرا زنگ نمی¬زند و به طور طبیعی خاصیت عایق¬بندی حرارتی را دارد. نیاز نداشتن به پوشش محافظ، مقدار قابل توجهی از نیروی کار را صرفه¬جویی می¬کند.
با ترکیب¬بندی لوله، اتصالات، شیرها و فناوری¬های جوش پیشرفته، لوله¬کشی EcoFit به ویژه برای کاربردهای گسترده¬ای طراحی شده است. ویژگی¬های آن عبارت است از: استحکام مکانیکی زیاد، مقاومت زیاد در برابر ضربه¬ (در دماهای خیلی کم) و مقاوت شیمیایی زیاد.
گواهی آتش نشانی
شرکت آلمانی Simona انواع لوله و اتصالات PE 100 FM با گواهی FM را که دارای کیفیت و ایمنی فوق¬العاده برای استفاده در سامانه¬های اطفاء حریق زیرزمینی است، عرضه کرده است. شرکت اظهار داشت که اولین سازنده¬ی لوله و اتصالات با تایید FM تا اندازه¬های mm 630 است.
FM Global (Factory Mutual) یک شرکت بیمه صنعتی بزرگ است که در محافظت از واحدهای صنعتی و دارایی-های آنها متخصص بوده و استانداردهای دقیقی را تعیین کرده است.
بسیاری از شرکت¬های صنعتی از سامانه¬های لوله¬کشی زیرزمینی برای تامین آب آتش نشانی در ساختمان¬ها استفاده می-کنند. لوله¬ی PE به ویژه PE100 به علت داشتن مقاومت زیاد در برابر خوردگی، طول عمر زیاد و هزینه¬ی کم، برای این کاربرد انتخابی ایده¬آل است. طبق گواهینامه، برای عملیات با لوله¬های PE100 با اندازه¬ی mm 630 (SDR11)، فشار تا 12 بار در دمای °C 20 تایید شده است.
افزایش اندازه¬ی لوله¬های سدگر (Barrier extension)
شرکت GPS PE Pipe Systems انواع لوله¬های سدگر Protecta-Line خود را با افزایش قطر لوله گسترش داده است (شکل 1). قبلا این لوله¬ها تا اندازه¬ی mm 355 موجود بودند و اکنون تا اندازه¬ی mm 630. این کار، شرکت را اولین سازنده¬ی UK ساخته که چنین سامانه¬ی لوله¬ی سدگر با چنین قطر بزرگی را عرضه می¬کند. ساخت این محصول در پاسخ به نیاز مشتریان برای انتقال حجم بیشتر آب بود. افزایش تا اندازه¬ی mm 630، انعطاف¬پذیری بیشتری را هنگام انتخاب خط لوله برای طراحان، پیمانکاران و مشتریان فراهم کرد.
شکل 1: لوله¬ی سدگر با قطر mm 630 از شرکت GPS
شرکت اظهار کرد سامانه¬ی Protecta-Line انتخابی ارجح برای بسیاری از کارخانجات آب UK است و با افزایش اندازه-ی سامانه اکنون می¬توانیم لوله و اتصالات کاملی را برای پروژه¬ها با حجم زیاد فراهم کنیم. این ترکیب چند لایه دارای لایه¬ی سدگر آلومینیومی نفوذناپذیر پیچیده بر هسته¬ی مرکزی لوله¬ی PE80 یا ExclePE(PE100) است. این طراحی اطمینان می¬دهد که هر گونه آلودگی موجود در محل یا ایجاد شده در محل صنعتی نمی¬تواند درون منبع آب نفوذ کند.
انواع محصولات شرکتRadius
شرکت Radius Systems انواع لوله¬های گاز SC ساخته شده از هر دو PE80 و PE100 به منظور ایمنی بیشتر ساخت (شکل2). SC یک لوله¬ با دیواره¬ی سخت (solid) است که با استفاده از فرایند هم¬رانشگری خاص تولید می¬شود. لوله¬ی SC100 با لایه¬ی درونی سیاه رنگ و بیرونی نارنجی رنگ برای کاربردهای گاز تا فشار 7 بار قابل استفاده است و در اندازه¬های mm 630-63 موجود است. این لوله قابلیت ورکنش ندارد (non-peelable). پیش از انجام جوشکاری الکتریکی باید با استفاده از ابزارهای تراشکاری دستی یا چرخشی مشابه با لوله¬کشی PE رایج آماده شود.
شکل 2: لوله¬های گاز SC ساخته شده با فرایند هم¬رانشگری خاص از شرکت Radius
اتصالاتی که برای مشخصات گاز اروپا و UK همراه با سازگاری SDR و مواد لوله تایید شده¬اند، برای استفاده با لوله¬های گاز SC مناسب هستند. آنها می¬توانند به لوله¬های رایج PE100 و PE80 متصل شوند.
هم¬چنین شرکت انواع اتصالات با جوش الکتریکی را برای کاربردهای آب و گاز ساخته است. غیر از اتصالات پایه (saddle) گاز که از PE80 ساخته شده، بقیه از مواد PE100 سیاه ساخته شده¬اند. اتصالات در قطرهای mm 710-16 موجود است. هیچ تغییری در روش نصب، اتصال و ابزار (tooling) وجود ندارد. اتصالات انتهایی همان طور باقی می¬مانند و در هر دو پین (pin) mm 7/4 (برای اتصالات 40V) یا mm 7/5 (برای اتصالات 80V) موجود است.
آنها طبق استانداردهای GIS PL2:4، BS EN 1555 و BS EN 12202 تایید شده¬اند و با SDRs و مواد لوله¬ی موجود سازگارند.
تکمیل محصولات (Portfolio complete)
Sabic لوله¬ی Vestolen A خود را از گونه جدید HDPE نارنجی رنگ برای توزیع گاز تکمیل کرده است. گونه Vestolen A 6060R ماده¬ای بادوام است و می¬تواند برای لوله¬های هم¬رانشگری شده¬ی تک یا چندلایه استفاده شود. این محصول مقاومت خوبی در برابر رشد ترک آهسته و انتشار ترک سریع دارد و به عنواند ترکیب PE100 طبقه¬بندی می-شود و با آهنگ حداقل استحکام موردنیاز MRS (Minimum Required Strength) 10 عرضه می¬شود. این گونه روی انواع Vestolen A ساخته شده که به خاطر سبکی، اطمینان و آسانی نصب مواد HDPE شناخته شده است.
شرکت اظهار می¬دارد که سرمایه¬گذاری در صنعت لوله¬سازی را همچنان ادامه خواهد داد. از آنجایی که رسوب در دای در حین فرایند رانشگری گونه جدید به طور قابل توجهی کاهش می¬یابد، فرایند تولید نیاز به توقف ندارد و در نتیجه مقدار برونداد افزایش می¬یابد. شرکت اظهار کرد که هنگام ساخت مواد جدید، توجه ویژه¬ای به فرایند تبدیل دارد و Vestolen A 6060R مثالی است که ما چگونه بهینه کردن فرایند تولید را پشتیبانی می¬کنیم.
منبع¬:
Strong performer: PE100, PIPE & PROFILE EXTRUSION, June 2015, 17-20
