مروری بر روندهای جدید در فرایند اسفنجش بسپارها (فوم شدن پلیمرها)
بسپار/ ایران پلیمر اسفنج‌های بسپاری دارای چگالی کم، عایق‌بندی گرمایی خوب، اثرات عایق‌بندی صوتی خوب، استحکام ویژه زیاد و مقاومت خوردگی عالی بوده، و به صورت گسترده در کاربردهای صنعتی و عمرانی استفاده می‌شوند. در این مقاله، طبقه‌بندی اسفنج‌های بسپاری، قواعد کلی فرایند اسفنجش، انواع عوامل پف‌زا و مواد اولیه اسفنج‌های بسپاری مرور می‌شوند. همچنین پیشرفت تحقیقات در زمینه روش‌های مختلف اسفنجش، مشکلات جاری و راه‌حل‌های ممکن نیز به تفصیل مورد بحث قرار می‌گیرد.
- مقدمه
اسفنج بسپاری از انواع مهم بسپارهاست که در واقع ساختار آن به صورت یک بستر بسپاری حاوی تعداد زیادی حفره‌های اسفجی ریز بوده که با نام ماده بسپاری متخلخل نیز شناخته می‌شود. اسفنج بسپاری، در مقایسه با سایر بسپارهای توده‌ای، دارای مزایای زیادی از جمله چگالی کم، عایق‌بندی گرمایی خوب، اثرات عایق‌بندی صوتی خوب، استحکام ویژه زیاد و مقاومت خوردگی عالی است. در حال حاضر، اسفنج بسپاری بسیار پرکاربرد بوده و نقش بسیار مهمی در صنعت بسپار ایفا می‌کند.
اسفنج‌های بسپاری از بسپارها و با روش‌های اسفنجش مکانیکی، فیزیکی و شیمیایی تهیه می‌شدند. روش‌های فرایند اسفنج‌های بسپاری معمولا به صورت قالب‌گیری تزریقی و رانشگری می‌باشد. این روش‌های قالب‌گیری اگر به همراه سیال فوق بحرانی (مانند دیاکسیدکربن یا نیتروژن) استفاده شود، اسفنج بسپاری (نسبت به مشابه توپر)، وزن کمتر و پایداری ابعادی بیشتری خواهد داشت.
از اسفنج‌های بسپاری در صنایع مختلف به صورت گسترده استفاده می‌شود. برای مثال از اسفنج نرم پلی‌یورتان (PU) می‌توان در مبلمان، پارچه‌های چندسازه‌ای (کامپوزیت)، پوشاک، کفش، صندلی خودرو و وسایل ورزشی استفاده کرد؛ در حالی‌که از اسفنج سخت پلی‌یورتان می‌توان در تولید پخچال، فریزر و محفظه‌های خنک‌کننده استفاده نمود. اسفنج‌های پلی‌پروپیلنی (PP) به طور گسترده در ملزومات روزانه، صنایع دفاعی، حمل و نقل و صنایع هوافضا مانند تولید انواع کفی صندلی، مواد عایق گرما، مواد ضدضربه (shockproof)، مواد بسته‌بندی و مواد ساختمانی کاربرد دارند. اسفنج‌های فنولی معمولا در زمینه کشاورزی، خودروسازی، کاربردهای الکتریکی و الکترونیک، صنایع فولاد و آهن و صنایع هوافضا استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند الزامات عایق‌بندی گرمایی و مقاومت در برابر احتراق برای مواد ساختمانی در سالن‌های ورزشی، تفریحی، ساختمانهای بلند و همچنین خودروهای سرعت بال تامین کنند. اسفنج‌های پلی‌ایمیدی (PI) به خاطر عایق‌بندی گرمایی خوب، پایداری گرمایی عالی و مقاومت زیاد در برابر آتش، دورنمای وسیعی برای کاربرد و توسعه در صنایع هوایی، فضایی و دریایی دارند.
با پیشرفت‌های مداوم اسفنج‌های بسپاری، کاربرد آن‌ها در صنایع مختلف گسترده‌تر می‌شود. اسفنج‌های بسپاری، به عنوان مهم‌ترین محصولات بسپاری صنعتی، فضای گسترده‌ای برای توسعه و چشم‌انداز پیش رو دارند. این مقاله به معرفی اسفنجش بسپاری به همراه پیشرفت در روش‌های مختلف اسفنجش، مشکلات کنونی و راه‌حل‌های ممکن می‌پردازد.
برگردان: مهندس دل‌آرا مهابادی
(ادامه دارد…)
متن کامل این مقاله را در شماره ۲۱۲ ماهنامه بسپار که در نیمه خردادماه منتشر شده است، بخوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق فیدیبو قابل دسترسی است.
