اختصاصی بسپار/ چرا بسياري از استارتاپ ها و كسب و كارهاي نوپا شكست مي خورند؟
مروري اجمالي بر دلايل شكست از دريچه نگاه دانش مديريت
بسپار/ایران پلیمر سازمانهای امروزی در محیطی فرّار، نامطمئن، پیچیده و مبهم زندگی می کنند.
اين موضوع در مورد كسب و كارهاي نوپا كه برآمده از تحولات نوين و روش هاي روزآمد هستند، حتي بيشتر مصداق پيدا مي كند. كسب و كارهاي امروزي در محيطي تنفس مي كنند كه در بسیاری از محافل استراتژیک از آن به عنوان محیط VUCA “ووكا” یاد می شود. این واژه برای اولین بار از سوی ارتش آمریکا و در توصیف جهان چندقطبی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استفاده شد. این واژه مخفف چهار کلمه فرّار و متلاطم ، نا مطمئن ، پيچيده و مبهم است. واژه فرّار به نوعی بازتاب دهنده سرعت و نوسان تغییرات در محیط است. عدم اطمینان به این معناست که پیامدها و خروجی ها ، حتی پیامدهای ناشی از اقدامات شناخته شده و آشنا، کمتر قابل پیش بینی شده اند. پیچیدگی به گسترش وابستگی های متقابل در اقتصادها و جوامع به هم پیوسته و متّصل امروزی اشاره داشته و نهایتا ابهام حاکی از حجم عظیم انتخاب ها و رخدادهای بالقوه برآمده از این تحولات ا ست.
فناوری و پیشرفت ارتباطات یکی از مسائلی است که به بیش از پیش شدن این ناپیوستگی های محیطی دامن زده است. برای موفقیت در فضای کسب و کار امروزی با ظهور و پیدایش شرکتهای نوپا، دیگر نمی توان با تکیه بر ابزار و مدلهای گذشته عمل کرد و باید طرحی نو در انداخت. استارتاپ ، کسب و کاری است که بر اساس ایده های یک کارآفرین و یا یک بنیان گذار به صورت فردی شکل گرفته و این شرکت در جستجوی یک مدل کسب و کار تکرار شونده و مقیاس پذیر ا ست. به بیانی دقیق تر ، استارتاپ ها ،مدلی از کسب و کار هستند که توسعه ،جز لاینفک آنها به شمار رفته و این کسب و کارها به دنبال برطرف کردن نیاز مشتریان و حل مسأله هسیتند. از اینرو میان مقوله ا ستارتاپ و کارآفرینی قرابت و نزدیکی معنایی وجود دارد ، با این تفاوت که کارآفرینی به هر کسب و کار برآمده از افکار و تلا شهای یک کارآفرین مستقل اشاره دارد که کمتر با نیت گسترش فراگیر و شهرت افزایی شکل می گیرند در حالیکه استارتاپ ها به کسب و کارهایی جدیدی که تمایل به رهایی از فردیت داشته ، کارکنان زیادی را به استخدام خود درآورده و داعیه گسترش و مقیاس پذیری دارند. استارتاپ ها با عدم اطمینان محیطی بالایی مواجه بوده و همچنین نرخ شکست بالایی را نیز تجربه می کنند، اما اقلیتی که این سدها را پشت سر میگذارند ، پتانسیل و ظرفیت بالايی برای رشد و اثرگذاری خواهند داشت .
.به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی و صحيح، ، عدم اطمینان بالا، نیاز به تصمیم گیری های سریع، بنیان گذاران استارتاپ تا حد بسییاری متوسل به قوه ابتکاری و پیش فرضهای خود شده و این امر سوگیری های بسیاری را با خود به همراه دارد. این سوگیری ها و تکیه بر شهود ، در اغلب اوقات به عنوان ابزارهای شناختی به ما کمک می کنند تا در شرایط عدم اطمینان بالا و پیچیدگی تصمیمات سریعی را اتخاذ کنیم اما در برخی موارد نیز اشتباه و سفسطه آمیز هستند.
کا رآفرینان ، اغلب یک اعتماد به نفس بیش از حد و کاذب نه تنها در مورد استارتاپ خود بلکه در مورد نفوذ شخصی خود بر برون دادها و نتایج دارند.آنها بر این باورند که تمامی رویدادها و اتفاقات تحت کنترل آنها ست و شانس هیچ نقشی را در موفقیت های آنها ایفا نمی کند. در اینجا به برخی از سوگیری هایی که کارآفرینان استارتاپی در تصمیم گیری با آنها مواجه هستند اشاره می کنیم:
1. اعتماد به نفس بیش از حد
2. توهم کنترل
3. .نتیجه گیری در مورد جوامع بزرگ آماری تنها با تکیه بر نمونه ای کوچک
4. سوگیری در دسترس بودن
5..پافشاری و اصرار بر تصمیمات با وجود نتایش منفی
موضوع مهم دیگری که در شکل گیری ا ستارتاپ ها و ادمه راه آنها باید به آن اشاره شود روند تأمین مالی و چرخه آن ا ست. فارغ از اینکه بسیاری از بنیان گذاران خود به تأمین مالی در مراحل شکل گیری ا ستارتاپ می پردازند ، در برخی از مراحل چرخه حیات استارتاپ نیاز به تزریق منابع مالی از سوی سرمایه گذاران بیرونی است و این موضوع نقش مهم و کلیدی را در موفقیت استارتاپ ها ایفا می کند. در این خصوص مراحلی همچون مرحله اکتشاف یا ایده پردازي ، اعتبار سنجي یا مرحله پیش از شتاب گیری، مرحله ساخت یا شتابگیری، مرحله شروع اولیه و نهايتا رشد و بلوغ را می توان در نظر گرفت. نکته حائز اهمیت در ذکر مراحل و دوره عمر ا ستارتاپ این است که هر کدام از این مراحل نیازهای کنترلی ویژه خود را خواهند داشت و برای ر سیدن به اهداف ا ستراتژیک و کلیدی سازمان باید به کنترل در مراحل مختلف عمر توجه ویژه داشت.
در پايان بايد اذعان كرد كه خلاصه كردن و مجموع ساختن مفهوم مديريت تنها در يك سازه و كاركرد، كار دشواري است اما به زعم من، مفهوم و كارويژه “كنترل” كليدي ترين كاركرد مديريت است. به ياد داشته باشيد براي مقياس پذيري يك استارتاپ و نهايتا عرضه اوليه عمومي ، فن سالاري صرف و چشم بستن بر آموزه هاي مديريتي مي تواند تاوان سنگيني را در پي داشته باشد.
دکتر رضا اسدی
دکترای مدیریت استراتژیک، دانشگاه علامه طباطبایی
متن کامل این مقاله را در شماره ۲۲۳ ماهنامه بسپار که در نیمه اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ منتشر شده است بخوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه و فیدیبو قابل دسترسی است.
