اخباراخبار ویژه

اختصاصی بسپار/ گفت و گو با مهندس بابک همایونفال، مشاور ارشد فرایندهای پلیمری: صنعتی که 300 درصد سود می دهد!

بسپار/ایران پلیمر بابک همایونفال، مدیرعامل شرکت بازرگانی سحر از زمان دانشجویی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر تا امروز که 50 سال دارد، همواره در بخش فرایندهای صنعت پلاستیک و تجهیزات جانبی آن فعال بوده است. با توجه به تجربیات او در تجهیز صنایع پزشکی کشور به فرآیندهای پلیمری این گفت و گو در بستر آنلاین انجام شد.

بسپار- از تاریخچه تولید قطعات پزشکی در دنیا شروع کنیم …
همایونفال: طی جستجوهایی که داشتم، ظاهرا از دهه 50 میلادی پلیمرها وارد صنایع پزشکی شدند با تولید لنزهای PMMA. بعدها پتانسیل تولید پرتیراژ در این مواد دیده شد و سرنگ ها و ست های سرم و … با توجه به تکرارپذیری خوب پلیمرها تولید شدند. در ابتدا چون قطعات در زمان مصرف استریل می شدند، امکان تولید کارگاهی وجود داشت. اما بعدتر در سه بخش فضا، ماشین آلات و مواد اولیه مسایل بهداشتی جدی تر گرفته شد و به نسبت سطح درگیری قطعه تولیدی با بدن انسان، استانداردها سختگیرانه تر شد.

بسپار- و این روند در ایران مصادف با چه سالهایی آغاز شد؟
همایونفال: تحقیقاتی که من داشتم (دوستان می توانند مرا تصحیح کنند)، نشان می دهد که سرمایه گذاری واحدهای تولید سرنگ و ست های سرم قبل از انقلاب سال 1357 استارت خورده بوده، اما حجم اصلی تولید به زمان جنگ ایران و عراق و نیاز شدید آن دوران برمی گردد. اصلی ترین واحدی هم که به شکل کارخانه ای تولید را آغاز کرد، سوپا بود که توسط مرحوم درخشانی پایه گذاری شد. الان هم مهندس جهانشیر که یک تحصیلکرده برجسته آلمان است این مجموعه را مدیریت و اداره می کند.
شرکت هلال احمر هم مجموعه سها را با هدف سبد متنوع تولید ایجاد و راه اندازی کرد. البته واحدهای زیاد سرنگ سازی اوایل ایجاد شدند، اما عملا این صنعت توسعه پیدا نکرد تا زمانی که دولت برای بخش بهداشت عمومی سیاست گذاری کرد و جمعیت 86 میلیونی تقاضای زیادی را در بازار به وجود آورد.
البته هنوز بسیاری از واحدهای تولیدی کشور از حالت کارگاهی خارج نشده اند و در این شرایط زیرساختی، قابلیت رقابتی ندارند.

بسپار- تولید قطعات پزشکی استانداردهای سختگیرانه ای دارد … در واحدهای تولیدی ما چه قدر به ویژگی های تولید پزشکی توجه می شود؟
همایونفال: بله تولید قطعات پزشکی باید در اتاق های پاک یا clean roomها اتفاق بیفتد. اما ماشین های تزریق در حالت عادی آللاینده هستند چون در آنها لوبریکیشن داریم و با توجه به حرکت گیره ماشین، چاله های هوا و پاشش روغن داریم که طبیعتا در تولید قطعاتی که در تماس مستقیم با خون هستند، ممنوع است. ولی خب در خیلی از شرکت ها چنین صحنه هایی را می بینیم که مثلا زیر دستگاه سینی یا سطل برای جمع آورری روغن گذاشته اند و یا از اسپری های روانکاری قالب استفاده می کنند.
در واحدهای تولید قطعات پزشکی، چندین فضا داریم. سالن های عمومی که افراد تردد می کنند، محیط های واسط یا خاکستری برای تعویض لباس و توقف موقت ماشین آلات و بالاخره اتاق های پاک. در این اتاق ها باید گردش هوا به گونه ای وجود داشته باشد که با فشار از بالا وارد و از کناره ها خارج شود. کنج و فضاهایی که ذرات بتوانند در آنها حبس شوند نباید وجود داشته باشد.
حتی در خود ماشین ها باید چنین محل هایی را با ورق های استیل ضدزنگ پوشاند. بدنه ماشین باید سفید باشد. حتی از پیچ های پلاستیکی استفاده می شود. تمام صفحات گیره نیکل پلیت هستند. سیستم ریل ها و نازل و … کاور شده اند و در یک مدار بسته هستند.
کلاس های 6 و 7 و 8 برای تولید قطعات مختلف بسته به سطح اهمیت قطعه تولیدی وجود دارد. در کلاس 8 به ازای هر متر مکعب 100 هزار پارتیکل (ذره) قابل پذیرش است. در کلاس 7 پنجاه هزار ذره و در کلاس 6 باید تعداد ذرات زیر 20 هزار باشد.
اکثر قطعات می توانند در شرایط کلاس 8 تولید شوند. حضول سطح استانداری 50 هزار ذره بسیار سخت و در مورد بعدی سخت تر هم هست. عملا در یک واحد فضای کوچکی را برای کنترل شرایط به اتاق های پاک تولید اختصاص می دهند. چون علاوه بر فیلتراسیون هوا باید دمای هوا هم ثابت نگهداشته شود، تمیزکاری های ادواری هم هست. اصولا این اتاق ها هزینه های سرسام آوری دارند. اگر اشتباهی بشود و سالن از شرایط استاندارد خارج شود، باید تولید متوقف شود تا شرکت آدیت کننده اجازه مجدد صادرکند.
بحث درباره اپراتورهای دستگاه و انتخاب قالب هم هست.

بسپار- آیا در حوزه ماشین آلات فرآیند پلیمرها به طور مشخص در صنایع پزشکی لیدرهای بازار مشخص هستند؟
همایونفال: بله. در همه دنیا سردمداران صنایع پزشکی در ماشین های تزریق پلاستیک شامل ویتمن بتنفلد، انگل، آربورگ و … و در آسیا سومیتومو و GSW مشخص هستند. در ماشین های دمشی، بکوم و کاتکس و در اکسترودر، مجیک، اکسترودکس، بوزانو و در آسیای شرقی Intype.

بسپار- در تکنولوژی و فناوری ماشین آلات مشغول به کار در کشور، در همین بخش صنایع پزشکی به کشورهای مطرح دنیا چه قدر نزدیک یا دور هستیم؟
همایونفال: خیلی دوریم! خیلی دور. مساله اصلی را هم متوجه این نکته می دانم که ما در این بخش دو صاحب داریم! مخاطب ما وزارت بهداشت است ولی عملا زیر مجموعه وزارت صمت هستیم! حکایت ملکی است با دو پادشاه. (مثل نمایشگاه ایران پلاست که NPC در وزارت نفت آن را برگزار می کند ولی همه ما زیر نظر وزارت صمت هستیم!)
اگر بخواهم تعداد شرکت هایی را که در صنایع پزشکی پلیمری مجهز به فناوری روز در کشور هستند بشمارم واقعا زیر 5 واحد هستند! بقیه اکثرا با ماشین آلات قدیمی کار می کنند.

بسپار- این هم مهم است که چه کسری از تولید توسط این تعداد اندک واحدها انجام می شود؟
همایونفال: یکی از آنها بازار فیلتر دیالیز کشور را یک تنه تامین می کند. این شرکت اصلا صادرات محور است. با توجه به مشکلاتی که در بحث قیمت گذاری دستوری وجود دارد، بیشتر تمایل به صادرات دارد و نه تامین داخلی.

بسپار- اشاره کردید که بسیاری از واحدهای تولید قطعات پزشکی شرایط مناسبی ندارند. این عملا صادرات را هم منتفی می کند؟
همایونفال: ما زورمان به کشورهای همسایه می رسد. با این زیرساخت و البته باز هم به سختی.
این نکته را هم اشاره کنم که الان به اسم تولید و با پروانه بهره برداری (!) قطعات CKD از هندوستان وارد، بسته بندی و به بازار می آید. کیفیت تولید در هندوستان هم که معلوم است.

بسپار- آینده این صنعت را در کشور چگونه می بینید؟
همایونفال: معتقد هستم که دولت اگر به جای خودرو به صنعت پزشکی توجه نشان بدهد، بسیار موفق تر خواهیم بود. در هرم ارزش افزوده صنایع، اول الکترونیک و آی تی است و بعد پزشکی. سرمایه گذاران را دعوت می کنم که به زنجیره نیاز بازار ایران و همسایگان ایران وارد شوند. البته دوران سختی تا به سرانجام رساندن محصول خواهند داشت. ممکن است زمانبر باشد و صبر و حوصله زیادی بخواهد ولی ارزش افزوده بالایی دارد.
آینده صنعت پلیمرهای پزشکی در کشور می تواند روشن باشد. اگر کارخانه هایی با سبد متنوع تولید ایجاد شوند. دکتر درخشانی سوپا را با این هدف تاسیس کرد.

بسپار- حتی در این شرایط اقتصادی؟

 

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره 237 ماهنامه بسپار که در نیمه تیرماه 1401 منتشر شده است بخوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا