اخبار

گوفون (Gofun Shirayuki)، پیگمنت سفیدی از پوسته صدف

بسپار می نویسد، ماده یا “پیگمنت” گوفون دربرخی ازمنابع با عنوان Shell White یا Eierschalenweiß (سفیدپوست تخم مرغ) معرفی شده است.

فرمول ساخت این پیگمنت- ازپوست تخم مرغ- ،به گفته یکی ازآن منابع، در یک متن ایتالیائی از سال 1584 وجود دارد.آنچه که ولی دراینجا مطالعه خواهیدکرد ،در خصوص یک پیگمنت سفید ساخته شده در ژاپن است بنام Gofun Shirayuki .که ماده اولیه آن پوسته صدف است.

گوفون با ساختار کلسیم کربنات(CaCO3)، در ژاپن با نام  Gofun Shirayuki (حدودآً به معنی سفیدسرب از پوسته صدف)مشهور است. تاسال 1600میلادی در ژاپن نیز مانند سایر نقاط جهان پیگمنت سفیدسرب (کربنات بازیک سرب) تنها پیگمنت سفید کارا بود .این پیگمنت (سفید سرب)درسال های دور بیشتر از اینکه مصارف آن در نقاشی یارنگ آمیز اشیاء باشد، مصارف آرایشی داشته است.در ژاپن نیز وضعیت به همین منوال بود، تا اینکه کمی بیش از400 سال پیش پادشاه وقت ژاپن با آگاهی یافتن از زیانبار بودن سرب به عنوان یک ماده سمی، مصرف سفیدسرب را ممنوع کرد و ژاپنی ها ازآن سال به بعد ازروی جبر پیگمنت سفید دیگری – ازبقایای پوسته صدف ها- تهیه واستفاده کردند، دررنگ های آرایشی ،درتئاتر وبرای رنگ آمیزی عروسک های چوبی. سفیدصدف ظرفیت پوشش(“قدرت پوشانندگی”)کمی دارد،ازاین رو رنگ آمیزی عروسک های چوبی بعضاً تایکصد لایه صورت می گرفت تا سفیدی و”جلای خاص” دلخواه ، مشابه چینی (Porcelain) حاصل می گردید. 

مراحل کاردرتولید این پیگمنت نیز به این ترتیب بود که انبوهی ازپوسته صدف جمع آوری شده درمکان های روباز بزرگی در درخلیج کیوتو انباشته می شد. موادآلی درون پوسته  صدف ها باگذشت 5تا 10سال ودرمواردی تا20سال درشرایط جوی ساحلی (بابوی نامطبوع) تحزیه شده والباقی – عمدتاً کلسیم کربنات – به صورت پولک های ریز مراحل بعدی ساخت پیگمنت راطی می کرد، از جمله شستشوهای متعدد، آسیاب وسپس تفکیک براساس دانه بندی.

درآن سال ها تولید سفیدصدف ازاهمیت اقتصادی بالائی در ژاپن برخوردار بود. امروزه ولی فقط یک کارگاه به تولید این پیگمنت اشتغال دارد، صاحب این کارگاه  Haruo Nakagawa درحومه کیوتو معتقد است که ” درگذشته پوسته صدف های جمع آوری شده از دریا با قطارهای باری به کارخانه حمل می شد ودرسال 1954 رکوردی نزدیک به 800تن داشت وصدها کارگر صدف را در انواع سفید ورگه دار از یکدیگرجدا می کردند ” وی همچنین عنوان کردکه “درسال 1910 پدربزرگش این کارخانه راکه درآنروز 300سال قدمت داشت خریده بود” او امروزه بامدرنیزه کردن ماشین آلات کارخانه به ساخت انواع پیگمنت ها ازمواد معدنی اشتغال دارد ویکی ازاین پیگمنت ها سفیدصدف است که تولیدسالیانه آن حدود هشت تن است، عمدتاً برای استفاده درصنایع غذائی. Haruo Nakagawa ادامه می دهد که”برای تولید بیش ازاین مقدار،نه مشتری وجوددارد ونه ماده اولیه یعنی صدف ،احتمالاً بخاطرآلوده شدن دریاها ودرکل محیط زیست” 

منبع:

خلاصه ای ازگزارش هلگه بندل (Helge Bendl)، mare No. 91, April/Mai 2012

منبع: وبلاگ علوم و تککنولوژی رنگ، مهندس حمید رقمی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا